هر کدام از انواع بیلت فولاد، اسلب فولاد، شمش و بلوم برای تولید نوع خاصی از مقاطع فولادی کاربرد دارند. در این مقاله سعی شده تا تفاوت بین مواد اولیه خطوط نورد فولادی شرح داده شود و به سؤالاتی مثل بیلت و اسلب چیست؟ فولاد اسلب چیست و بیلت چیست پاسخ داده‌ایم.
فرآیند تولید فولاد
شمش، بیلت، بلوم و اسلب از مهم‌ترین فرآورده‌های میانی نورد فولاد هستند که برای تولید انواع آهن‌آلات ساختمانی و صنعتی کاربرد دارند. این فرآورده‌ها در کوره‌های آهن‌گدازی ذوب‌شده و به همراه عناصر دیگری مانند برخی مواد غیرفلزی (کربن، گوگرد، فسفر و سیلیسیُم) و در بعضی موارد با فلزات (کُرُم، نیکِل، وانادیُم، مولیبدن و غیره) به‌صورت آلیاژ به‌کاررفته و محصول نهایی به نام‌های اصلی فولاد و چدن تولید می‌شوند. سپس از فولاد ساخته شده انواع میلگردهای ساده و آجدار، انواع تیرآهن، انواع قوطی فولادی و لوله، انواع و نبشی ناودانی، انواع ورق و … تولید و روانه بازار می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین مواردی که روی کیفیت و قیمت مقاطع فولادی مثل قیمت تیرآهن تأثیر می‌گذارد، تفاوت میان مواد اولیه مورد استفاده است؛ بنابراین لازم است تفاوت شمش، بیلت، بلوم و اسلب را بدانید.
شمش چیست؟ (Ingot)
شکل سطح مقطع عرضی شمش ذوزنقه بوده که طولی کمتر از دو متر دارد. ابعاد ظاهری شمش‌ها برای حمل‌ونقل و انبار کردن آن بهینه می‌شود.
بیلِت چیست؟ (Billet)
بیلت فولاد یا شمشال ازلحاظ طولی از شمش طویل‌تر بوده و سطح آن دایره یا مربعی با عرض کمتر از 15 سانتی‌متر یا سطح مقطع کمتر از 230 سانتی‌مترمربع است.
جالب است بدانید بیلت از طریق ریخته‌گری مستقیم، اِکستروژن (بیرون رانی) و یا از طریق نورد شمش به دست می‌آید.
در ایران بیلت‌های فولادی در گریدهایSP3 و SP5 ارائه شده که طبق استانداردهای روسی تولید می‌شوند. از گرید SP5 معمولاً در ساخت میلگرد استفاده می‌گردد و از گریدSP3 در نورد مقاطعی مانند تیرآهن و نبشی استفاده می‌شود.
شمش بلوم چیست؟ (Bloom)
بلوم یا شمشه درواقع همان بیلت با عرض بیش از 15 سانتی‌متر یا سطح مقطع بیش از 230 سانتی‌مترمربع است. بلوم عمدتاً برای ساخت ریل، تیرآهن، قوطی، ناودانی، سپری و … استفاده می‌شود.
فولاد اِسلَب چیست؟ (Slab)
در این بخش می‌خواهیم به شما بگوییم تفاوت بیلت و اسلب چیست؟
نکته اول که باید به آن توجه کنید این موضوع است که سطح اسلب فولاد بر خلاف بیلت و بلوم مربع نبوده و مستطیل شکل است. عرض آن 1.25 متر، طول آن 12 متر و ضخامت آن 230 میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود. اسلب برای ساخت ورق‌های فولادی، صفحه و … به کار می‌رود. اسلب را سلب و یا تختال نیز می‌نامند.
وضعیت تولید فولاد خام و فرآورده‌های میانی نورد فولاد در ایران در شرایط مناسبی به سر می‌برد و در حال حاضر ایران جزو ده تولیدکننده برتر فولاد در جهان است.
برای مثال فولاد خوزستان یکی از بزرگ‌ترین واحدهای تولید این محصولات در کشور است که سالانه حدود 2.2 میلیون تن بلوم و بیلت و 1.3 میلیون تن اسلب تولید می‌کند. قیمت اسلب در بازار را می‌توانید روزانه از صفحه این محصول در سایت آسرون مشاهده کنید.
قیمت داخلی و جهانی بیلت
قیمت بیلت، بلوم و اسلب یکی از موارد مهمی است که روی قیمت مقاطع فولادی تأثیر می‌گذارد. هرگاه قیمت این محصولات بالا رود قیمت مقاطعی مانند میلگرد، تیرآهن و … نیز روند رو به رشدی خواهند داشت. برای قیمت مبادله شده بیلت ترکیه: 460-450 $/ton در هر تن و برای بیلت CIS : 460-450 $/ton به ثبت رسیده است. با توجه به قیمت ارز همچنان نگاه تولیدکنندگان به صادرات است که می‌تواند در ارزآوری کمک شایانی به اقتصاد کشور داشته باشد.
کاربرد شمش فولادی
سه دسته شمش فولادی به نام بیلت، اسلب و شمش بلوم وجود دارد که کاربردهای مختلفی در صنعت دارند. در ادامه به کاربردهای شمش فولادی می‌پردازیم:
از بلوم و بیلت نیز برای ساخت تیرآهن، سپری فابریک، ناودانی، قوطی، ریل، میلگرد ساده و آجدار، مفتول، لولههای بدون درز و مانیسمان و سایر مقاطع فولادی استفاده می‌شود.
اسلب یا تختال ماده‌ی اولیه‌ی تولید ورق‌های فولادی، کلاف و کویل، نوار فولادی، لولههای درزدار، تیوب‌ها، نبشی و ناودانی پرسی محسوب می‌شود.
امیدواریم با مطالعه این مقاله، پاسخ سؤالات خود در مورد تفاوت بین شمش، بلوم، بیلت فولاد و اسلب فولاد را گرفته باشید.
